Aal آل
Mother of the Sea
آل از ریشه کلمه ی «اَلْـ بَستی»، از ریشۀ ایرانی و به معنی سرخ است
در باور های عوام در صحراها و چشمه ها زندگی میکند
روایت آل بدین گونه است که تا زمانی که زائو به حمام نرفته و ناپاک است، معمولاً تا شش روز یا ده روز پس از زایمان، اگر تنها بماند آل از دیوار خانه یا راهِ پشت بام یا پنجره و روزن و درِ اتاق، به سراغش می آید و جگرش مادر را با خود میبرد. اگر آل بتواند جگر زن تازهزا را به آب برساند و یا از آب بگذراند، سبب بیماری و حتیٰ مرگ او میشود.
زائویی که آل جگرش را زده و برده اصطلاحاً «آلزده» و آشفتگی ناشی از آن را «آلزدگی» مینامند. گاهی نیز ممکن است آل «جفت بچه» را ببرد. اگر آل جفت بچه را هم ببرد و بخورد، میگویند که زائو به بیماری آلزدگی دچار میشود.
برخی از مردم جامعه های باستانی به موجودات وهمی و خبیثۀ تقریباً شبیه آل، مانند «اَلو»، «لَمَشْتُو» و «لی لیث» اعتقاد میداشتند.
برخی دیگر آل را با «امالصبیان» اشتباه گرفته و تصور کردهاند که آل نوزاد را هم میزند و میبرد یا به او آسیب میرساند؛ از این رو برای حفظ نوزاد از آلزدگی نیز چاره اندیشی کرده اند. برای مثال مردم اهل همدان دو گهواره مانند هم درست میکنند و در اتاق زائو میگذارند تا آل از شناسایی نوزاد درماند و دچار اشتباه شود.
خراسانیها هفت سوزن به لچک نوزاد و هفت سوزن به لچک زائو میزنند و به این وسیله از نزدیک شدن آل به زائو و نوزاد جلوگیری میکنند و در شبِ ششِ زائو صورت و بدن نوزاد را با سوختۀ باروت، سیاه میکنند تا آل از سیاهی و زشتی روی نوزاد بترسد و به او نزدیک نشود.
Visual Description
زنی است که دستهای باریکِ بلند دارد، و پایش هم استخوان فقط است و گوشت هیچ ندارد، رنگ چهرهاش قرمز میباشد و بینی او از گِل» (خوانساری، کلثومننه، ۱۶۹) و یا از خمیر (اسدیان و دیگران، باور ها و دانسته ها در لرستان و ایلام) است. چشمانی درشت، موهایی سفید (بلوکباشی، فرهنگ عامه ۵۹۰) و یا سرخ (اسدیان و دیگران، ۱۶۶)، بینی قرمز رنگ (ساعدی، خیاو یا مشکین شهر، ۱۴۲)
Compare With
…
Related Creatures
References
https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Al_(folklore)&oldid=303104784
آل (افسانه) - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد (wikipedia.org)
آل، موجود | دائرةالمعارف بزرگ اسلامی | مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (cgie.org.ir)
جمال خوانساری، کلثومننه