Eranshahr

View Original

Barmaye بَرمایَه

Parmaye | پَرمایَه

Illustration by Farima Keshavarz

بَرمایَه (پَرمایَه) که برخی آن را با ضمّهٔ نخست و به صورت پُرمایه هم خوانده‌اند، درشاهنامه نام گاوی مهربان که فریدون با شیر او پرورده شد ولی ضحاک او را بخاطر اینکه فریدون از شیر او پرورش یافته، کشت

در شاهنامه، فریدون از نژاد جمشید است و پدرش آبتین از قربانیان ضحاک به‌شمار می‌آید. به همین دلیل مادر فریدون یعنی فرانک، او را به دور از چشم ضحاک به یاری این گاو نامور، در بیشه‌ای پرورش می‌دهد. فریدون و گاو برمایه هم زمان به دنیا می آیند. بعدها ضحاک برمایه را نابود می‌سازد

خرد و فره گريخته از جمشيد از طريق شير گاو برمايه به فريدون مي‌پيوندد؛ ولي ضحاک که در به‌دست آوردن خرد و فره جمشيد ناکام مانده است، گاو برمايه را مي‌کشد. پس از كشته شدن گاو برمايه، جهان دچار بي‌نظمي و آشوب مي‌شود، رو به ويراني مي‌نهد و مردم دچار سختي مي‌شوند، تا اين‌که فريدون با گرز گاوسر خود که نماد خردمندي و فرهمندي اوست، ضحاک را از ميان برمي‌دارد و گيتي را به دوران جمشيدي باز مي‌گرداند

فردوسی در ابیات زیر، از برمایه این چنین یاد کرده است:

همان گاو کش نام برمایه بود ز گاوان ورا برترین پایه بود

ز مادر جدا شد چو طاووس نر به هر موی بر تازه رنگی دگر

شده انجمن بر سرش بخردان ستاره شناسان و هم موبدان

که کس در جهان گاو چونان ندید نه از پیر سر کار دانان شنید

Visual Description

هر مویش به یک رنگ بود

Compare With

Related Creatures

References

برمایه (گاو) - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد (wikipedia.org)

مدرس دانشگاه فردوسي: گاو برمايه از پرراز و رمزترين موجودات شاهنامه است - ایسنا (isna.ir)

شاه گاوسوار

نویسنده: آرش اکبری مفاخر

منبع: پژوهشنامه ادب حماسی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲۱