آخروس
افزوده شده به کوشش: شراره فرید
موجود افسانه ای: ندارد
نام قهرمان/قهرمانان: آخروس
نوع قهرمان/قهرمانان: حیوان، جوجه خروس
نام ضد قهرمان: پادشاه
مجموعه: فرهنگ افسانه های مردم ایران - ع.ا. درویشیان، ر. خندان
شماره صفحه در مجموعه: جلد یکم ص ۵۶-۵۵
منبع یا راوی: انجوی شیرازی
کتاب مرجع: قصه های ایرانی
توضیح نویسنده
از این قصه روایت های مختلفی در دست است که وجه مشترک همه‌ی آنها حق‌ستانی از پادشاه با حاکمی ظالم است. در این قصه موجود ضعیفی باهمکاری موجوداتی دیگر همچون گرگ، شیر، روباه و ... موفق به گرفتن حق خود می‌شود. این روایت نیز رگه‌ی اصلی را حفظ کرده است و راویان تنها شاخ و برگ‌های متفاوت به آن داده‌اند. قهرمانان ترکیبی هستند از حیوانات و انسان‌ها. در قصه‌ی آخروس با این‌که قهرمان قصه یک خروس است ولی حضور انسان در قالب پادشاه، وزیر و وکیل دیده می‌شود. نثر قصه عادی است و گویش‌های مختلف ویژگی های خود را درآن حفظ کرده است
جوجه خروسی برای گرفتن انتقام خون پدر خود که توسط پادشاه پامال شده، به راه می افتد. در بین راه شیر، گرگ، روباه و دریا خشک کن به او ملحق شده و در پایین تنه او می‌نشینند. هنگامی که آخروس با پادشاه روبه رو می شود؛ شاه حکم می کند که او را به خزینه‌ی حمام بیندازند. در خزینه، دریا خشک‌کن به کمک آخروس می‌شتابد و تمام آب خزینه را خالی می‌کند. پس از آن آخروس را به حکم شاه در میان مرغ و خروس‌ها می‌اندازند و آخروس با بیرون فرستادن روباه همه مرغ و خروس‌ها را از بین می‌برد. گوسفندهای پادشاه هم به وسیله‌ی گرگ دریده می‌شوند. همچنین گاوها و شتر‌ها را شیر پاره می‌کند و نابودشان می‌سازد. شاه به فکر چاره می‌افتد و ناچار چون به این نتیجه می‌رسد که این خروس بیش از یک شاهی نمی‌تواند از خزانه بردارد، وی را به خزانه می‌فرستد. آخروس نیز همه‌ی پول‌ها و جواهرات خزانه را به پایین تنه‌ی خود کشیده و می‌رود.