Aal آل

Written By Mohammad Rasoulipour

Mother of the Sea

Illustration by Erfan Aghvami

آل از ریشه کلمه ی «اَلْـ بَستی»، از ریشۀ ایرانی و به معنی سرخ است

در باور های عوام در صحراها و چشمه ها زندگی میکند

روایت آل بدین گونه است که تا زمانی که زائو به حمام نرفته و ناپاک است، معمولاً تا شش روز یا ده روز پس از زایمان، اگر تنها بماند آل از دیوار خانه یا راهِ پشت بام یا پنجره و روزن و درِ اتاق، به سراغش می‎ آید و جگرش مادر را با خود می‎برد. اگر آل بتواند جگر زن تازه‌زا را به آب برساند و یا از آب بگذراند، سبب بیماری و حتیٰ مرگ او می‎شود.

زائویی که آل جگرش را زده و برده اصطلاحاً «آل‌زده» و آشفتگی ناشی از آن را «آل‎زدگی» می‎نامند. گاهی نیز ممکن است آل «جفت بچه» را ببرد. اگر آل جفت بچه را هم ببرد و بخورد، می‎گویند که زائو به بیماری آل‎زدگی دچار می‎شود.

برخی از مردم جامعه‎ های باستانی به موجودات وهمی و خبیثۀ تقریباً شبیه آل، مانند «اَلو»، «لَمَشْتُو» و «لی لیث» اعتقاد می‎داشتند.

برخی دیگر آل را با «ام‎الصبیان» اشتباه گرفته و تصور کرده‎اند که آل نوزاد را هم می‎زند و می‎برد یا به او آسیب می‎رساند؛ از این‎ رو برای حفظ نوزاد از آل‎زدگی نیز چاره‎ اندیشی کرده‎ اند. برای مثال مردم اهل همدان دو گهواره مانند هم درست می‎کنند و در اتاق زائو می‎گذارند تا آل از شناسایی نوزاد درماند و دچار اشتباه شود.

خراسانیها هفت سوزن به لچک نوزاد و هفت سوزن به لچک زائو می‎زنند و به این وسیله از نزدیک شدن آل به زائو و نوزاد جلوگیری می‎کنند و در شبِ ششِ زائو صورت و بدن نوزاد را با سوختۀ باروت، سیاه می‎کنند تا آل از سیاهی و زشتی روی نوزاد بترسد و به او نزدیک نشود.

 

Visual Description

زنی است که دستهای باریکِ بلند دارد، و پایش هم استخوان فقط است و گوشت هیچ ندارد، رنگ چهره‎اش قرمز می‎باشد و بینی او از گِل» (خوانساری، کلثوم‌ننه، ۱۶۹) و یا از خمیر (اسدیان و دیگران، باور ها و دانسته ها در لرستان و ایلام) است. چشمانی درشت، موهایی سفید (بلوکباشی، فرهنگ عامه ۵۹۰) و یا سرخ (اسدیان و دیگران، ۱۶۶)، بینی قرمز رنگ (ساعدی، خیاو یا مشکین شهر، ۱۴۲)

 
Mohammad Rasoulipour
Previous

Ye-Chum Ye-Lang یه چوم یه لنگ
Next

Madar Darya