Mardazma مرد‌‌‌آزما

Mardazema | مرده آزما | مرتِزما | مِردِزمال | مندرآزما | جوان آزما
مردآزما، مرده‌آزما، مرتزما، مردزمال، مندرآزما، جوان‌آزما، مدزما،جان‌زما، میردوم‌زما، مازرما، مدرزما، مدزمال,

View fullsize

Illustration by Farima Keshavarz

مرد‌‌‌آزما روایتی است از میان شهر های مختلف ایران
مرد‌آزما، موجودی است که مردان را از لحاظ میزان ترس آنان آزمایش می‌کند، اگر کسی از وی نترسد با او دوست می‌شود و اگر از او بترسد با ترساندن قربانی‌اش از پا درمی‌آورد.
از او به شکل های مختلفی یاد شده است، برخی روایات او را به صورت حیوانی اهلی میدانند، که در مکان‌های خلوت، بر مسافران مرد پدیدار می‌شود؛ ناگهان تغییر شکل می‌دهد و یا سخن می‌گوید که با این کار میزان شجاعت مسافر را می‌آزماید.
برخی بر این باورند که؛ این روایت بدین دلیل مطرح شده، تا به افراد کم‌جرات قوت قلب بدهند که اگر به جای خلوتی رفتند کمتر بترسند، زیرا به آن‌ها گفته می‌شد، مردآزما به افراد شجاع کاری ندارد.
مردم خراسان جنوبی، او را مرده آزما می‌نامند که او در گورستان‌ها و یا آسیاب‌های قدیمی زندگی می‌کنند و از نور گریزان است.
در روایتی دیگر مردآزما در کوچه‌های تاریک از پشت دیوار ظاهر می‌شود و هر اندازه به او نگاه شود، بزرگ‌ وبزرگ‌تر می‌شود.
مردم لرستان او را مردِزما می‌نامند که در ابتدا به صورت انسان ظاهر می‌شود، ولی ناگهان به حیوانی چهار دست و پا تبدیل می‌شود.
در برخی از کتب و اشعار پارسی نیز از او نام‌برده شده است، بیت زیر نمونه ای از آن است:
حالا وفا کن ای گل کز صد هزار سختی
مردآزما جفایت، خوش آزمود ما را

Visual Description

حیوانی اهلی یا گورکن یا مردی بلند قد یا زنی زشت روی با صورتی دراز و چاک دهان عمودی

Compare With

…

Related Creatures

References

پزشكی سنتی مردم ايران: شامل طب سنتی، گياهان دارويی و آبهای معدنی
" مآثر عالمگیری " از محمد ساقی مستعد خان
خلاصه الاشعار و زبده الفکار از میرتقی‌الدین کاشانی
با تشکر از اطلاعات @mehran_khoshnevisan